By Στην έρημο της Γιούτα, στις ΗΠΑ, βρίσκονται οι ερευνητικές εγκαταστάσεις της Mars Society. Ως κόμβος για την προσομοίωση της ζωής στον Άρη, αυτός ο θύλακας λευκών κτηρίων φιλοξενεί κατοίκους-“αστροναύτες”, οι οποίοι εξερευνούν σχολαστικά τις περιπλοκές της τεχνολογίας, των λειτουργιών και των συνθηκών διαβίωσης που είναι απαραίτητες για τη μελλοντική κατοίκηση του Άρη.
Όπως διαβάζουμε σε ένα διαφωτιστικό άρθρο του InsideHook.com, η συζήτηση σχετικά με την πορεία της εξερεύνησης του διαστήματος εκτυλίσσεται με φόντο ζητήματα που αφορούν το κόστος, την τεχνολογική ικανότητα και την αποφυγή ρίσκου. Το καίριο ερώτημα είναι ηχηρό: Θα διατηρήσουν οι άνθρωποι τον ρόλο τους ως πρωτοπόροι της εξερεύνησης του διαστήματος ή θα δούμε τα ρομπότ να παίρνουν τη θέση τους;
Ο ανθρώπινος παράγοντας
Ο ιδρυτής της Mars Society, Robert Zubrin, επιμένει ότι τα απαράμιλλα επιτεύγματα των ανθρώπων, με παράδειγμα τις τρεις ημέρες της αποστολής Apollo 17 στο φεγγάρι, επισκιάζουν τα ρομποτικά κατορθώματα ολόκληρης δεκαετίας στον Άρη.
Η άποψη αυτή επαναλαμβάνεται και από άλλους, όπως ο Ian Crawford, καθηγητής πλανητικής επιστήμης, ο οποίος τονίζει τις πολύπλευρες δυνατότητες του ανθρώπου σε αντίθεση με τους σημερινούς περιορισμούς της ρομποτικής τεχνολογίας. Ενώ η ανθρωποκεντρική προσέγγιση έχει ουσιαστική βάση, ακούγονται και αντίθετες φωνές, οι οποίες εφιστούν την προσοχή στο τρομακτικό κόστος που συνδέεται με τις επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις.
Τα ρομπότ έχουν αποδείξει την ικανότητά τους ως ανιχνευτές, αναλύοντας ουράνια σώματα, χειριζόμενα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και κάνοντας σημαντικά βήματα στην εξερεύνηση του διαστήματος. Το ρομπότ Perseverance, το οποίο προσγειώθηκε στον Άρη το 2021, αποτελεί παράδειγμα, αναλαμβάνοντας κρίσιμα καθήκοντα που ανοίγουν τον δρόμο για πιθανή ανθρώπινη εξερεύνηση.
Ο κοσμολόγος Martin Rees παρουσιάζει μια συναρπαστική ιδέα για την αντιμετώπιση της αφιλόξενης κατάστασης του διαστήματος – ένα μέλλον όπου οι άνθρωποι, τροποποιημένοι μέσω cybernetics ή της γενετικής, ξεκινούν την εξερεύνηση του διαστήματος. Παρά τα ηθικά αινίγματα που ενέχει μια τέτοια πρόταση, ο Rees προτείνει ότι αυτή μπορεί να είναι μια αναγκαία εξέλιξη, αν η ανθρωπότητα θέλει να επιχειρήσει να ξεπεράσει το φεγγάρι και τον Άρη.
Το ρίσκο
Ένας κρίσιμος παράγοντας σε αυτή τη συζήτηση είναι η αποστροφή προς τον κίνδυνο, ιδίως μέσα στις κυβερνητικές γραφειοκρατίες που καθοδηγούν τις προσπάθειες εξερεύνησης του διαστήματος. Σύμφωνα με τον Daniel Britt, καθηγητή αστρονομίας και πλανητικών επιστημών, η αντίληψη του κοινού για την ασφάλεια των διαστημικών πτήσεων συχνά υπαγορεύει τη λήψη αποφάσεων.
Η απροθυμία αποδοχής των κινδύνων, που οφείλεται στο τραύμα των τραγωδιών του παρελθόντος, όπως οι καταστροφές του Challenger και του Columbia, συμβάλλει σε μια συντηρητική προσέγγιση, περιορίζοντας την εξερεύνηση. Εν μέσω αυτών των εκτιμήσεων, ιδιωτικές επιχειρήσεις, όπως η SpaceX, αναδεικνύονται ως δυνητικοί πρωτοπόροι, απελευθερωμένοι από γραφειοκρατικούς περιορισμούς και ελεύθεροι να αγκαλιάσουν τα σύνορα της εξερεύνησης του διαστήματος.
Οι εγγενείς κίνδυνοι των διαστημικών ταξιδιών μπορεί να επιβάλλουν μια αλλαγή νοοτροπίας, αναγνωρίζοντας ότι οι πρωτοποριακές προσπάθειες συνοδεύονται από ρίσκο.
Ίσως ο Άρης να μην είναι η λύση
Ενώ οι ανησυχίες για το μέλλον της Γης εξακολουθούν να υφίστανται, ορισμένοι ειδικοί, ιδίως ο Rees, προειδοποιούν κατά της θεώρησης του Άρη ως πανάκεια για τις πλανητικές μας προκλήσεις. Η πολυπλοκότητα των διαστημικών ταξιδιών, σε συνδυασμό με το αστρονομικό κόστος που συνεπάγεται, αποτελεί ένα τρομερό εγχείρημα που ξεπερνά την εμβέλεια των σημερινών τεχνολογικών δυνατοτήτων. Το σταυροδρόμι της εξερεύνησης του διαστήματος εκφράζεται από τη συνεχιζόμενη συζήτηση μεταξύ ανθρωποκίνητων και ρομποτικών αποστολών.
Η διαδικασία της λήψης αποφάσεων είναι λεπτή και οι περιπλοκές μεταξύ κόστους, κινδύνων, των εγγενών ικανοτήτων ανθρώπων και των δυνατοτήτων των μηχανών διαμορφώνει το μέλλον της κοσμικής εξερεύνησης. Η άυλη πολιτιστική ανταπόδοση των ανθρώπινων προσπαθειών προσθέτει μια διάσταση που υπερβαίνει τις απλές στατιστικές, προτρέποντάς μας να αναλογιστούμε την αξία της αδιάκοπης αναζήτησης του σύμπαντος από τους ίδιους τους ανθρώπους. Τώρα βέβαια, τι θα ισχύει στο μέλλον, θα το δούμε στην πράξη.
Επιμέλεια: Παύλος Κρούστης
Πηγή: ESQUIRE GREECE
