By Η κανονική ύλη του σύμπαντος αποτελείται από ταπεινά άτομα. Ο πυρήνας κάθε ατόμου περιέχει πρωτόνια, ο αριθμός των οποίων καθορίζει τις ιδιότητες του κάθε στοιχείου και ονομάζεται ατομικός αριθμός – συμβολίζεται με Ζ. Υπάρχουν πάνω 100 γνωστά στοιχεία που ταξινομούνται στον γνωστό μας περιοδικό πίνακα. Στο ερώτημα, ‘πως σχηματίστηκαν όλα αυτά τα στοιχεία;’ υπάρχει μία και μοναδική απάντηση: ‘διαμέσου πυρηνικών αντιδράσεων’. Διαφοροποιήσεις υπάρχουν μόνο στο πότε και που.
1. Στα πρώτα λεπτά της Μεγάλης Έκρηξης
Στην αρχέγονη θερμή και πυκνή κατάσταση του σύμπαντος ξεκινώντας από την σύντηξη νετρονίων και πρωτονίων προς δευτέριο, στη συνέχεια σχηματίστηκε κυρίως το ήλιο (Ζ=4) και ελάχιστες ποσότητες άλλων ελαφρών πυρήνων.
2. Στο εσωτερικό άστρων μεγάλης μάζας
Tα μεγάλης μάζας άστρα είναι και τα πιο βραχύβια. Εκρήγνυνται ταχύτατα προς σουπερνόβα τύπου II, δημιουργώντας άφθονα στοιχεία από τον άνθρακα (Z=6) έως το ζιρκόνιο (Z=40).
3. Στο εσωτερικό άστρων μικρής μάζας
Τα μικρότερης μάζας άστρα, όπως ο ήλιος μας, μετατρέπονται σε γίγαντες. Πριν πεθάνουν, η αργή προσθήκη νετρονίων (διαδικασία s) παράγει στοιχεία από το στρόντιο (Ζ=38) μέχρι το βισμούθιο (Ζ=83).
4. Στις εκρήξεις λευκών νάνων
Οι προσαυξήσεις και οι συγχωνεύσεις λευκών νάνων με άλλα άστρα, πυροδοτούν τις εκρήξεις που ονομάζονται σουπερνόβα τύπου Ia. Τότε παράγονται τα στοιχεία από το πυρίτιο (Ζ=14) μέχρι τον ψευδάργυρο (Ζ=30).
5. Στις συγχωνεύσεις άστρων νετρονίων
Τα κιλονόβα είναι σύντομα αστρονομικά συμβάντα και προκύπτουν κατά την συγχώνευση άστρων νετρονίων (άστρου νετρονίων με μαύρη τρύπα). Σε αυτού του είδους τις συγχωνεύσεις δημιουργούνται διαμέσου της πυρηνικής διαδικασίας r τα βαρύτερα στοιχεία από το νιόβιο (Ζ=41) έως το πλουτώνιο (Ζ=94).
6. Θρυμματισμός πυρήνων από κοσμικές ακτίνες
Υψηλής ενέργειας σωματίδια της κοσμικής ακτινοβολίας θρυμματίζουν βαρείς πυρήνες. Έτσι δημιουργούνται στο σύμπαν οι μεγαλύτερες ποσότητες των στοιχείων λίθιο (Ζ=3), βηρύλλιο (Ζ=4), και βόριο (Z=5).
7. Από την ραδιενεργό διάσπαση πυρήνων
Ορισμένα ισότοπα είναι από την φύση τους ασταθή. Οι διασπάσεις τους παράγουν τεχνήτιο (Ζ=43), προμήθειο (Ζ=61) και πολλά στοιχεία βαρύτερα από τον μόλυβδο (Ζ=82).
8. Τεχνητά στοιχεία
Τα υπερουράνια στοιχεία από το πλουτώνιο (Ζ=94) και μετά, έως το Oganesson (Ζ=118), δημιουργούνται στα εργαστήρια από τους φυσικούς διαμέσου πυρηνικών αντιδράσεων.
Πηγή: BIGTHINK
